Siedlec– to niewielka miejscowość położona na prawym brzegu rzeki Raby, między Krakowem a Bochnią w obszarze Ziemi Bocheńskiej na terenie Gminy Bochnia w woj. małopolskim.W związku z ukształtowaniem terenu wioska ma naturalny podział: Siedlec Dolny na równinie i Siedlec Górny na wzniesieniu będący najstarszą częścią tej miejscowości. Nad Siedlcem górują dwa wzniesienia Lisica i Ostra Góra na których mieszkańcy wznieśli krzyże dziękczynne jako wyraz swojej pobożności. Roztacza się stąd piękny widok na całą okolicę.Siedlec jest jedną z większych i perspektywicznych miejscowości gminy Bochnia, w której obecnie mieszka około 900 mieszkańców. Sąsiedztwo międzynarodowej trasy A-4 oraz dobra infrastruktura dróg lokalnych w połączeniu z bliskością miasta Bochni oraz aglomeracji krakowskiej przyczynia się w znacznym stopniu do tego, że z każdym rokiem na terenie miejscowości powstają kolejne nowe domy w których zamieszkują głównie ludzie napływowi.Początki Siedlca giną w mrokach historii, nie wiemy, kiedy powstał. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 19 listopada 1367 roku, kiedy to król Kazimierz Wielki potwierdził prawo Bernarda z Biernaszowic (dziś część Gierczyc) i jego syna Mikołaja oraz poddanych do wypasu świń w siedleckim lesie a także do wyrębu drzewa na własne potrzeby. Informacja ta mówi, że Siedlec już w tym roku istniał, więc musiał powstać wcześniej. Od początków swych dziejów był wsią królewską. Wchodził w skład dóbr, monarszych, których głównym ośrodkiem były Niepołomice. W 1442 roku król Władysław Warneńczyk za wierną służbę ofiaruje 200 grzywien braciom Michałowi i Piotrowi Dybaczom z Wygnanowic. Jednak nie wypłaca im gotówki tylko zapisuje tę kwotę na Siedlcu. Do chwili wykupu, czyli spłaty owych 200 grzywien bracia korzystali z Siedlca, a dochody ze wsi zasilały ich kiesę. Od tego momentu Siedlec na 100 lat jest związany z tą rodziną, która zaczęła używać nazwiska Czuryło. Wieś stała się podstawą późniejszego wzrostu ich znaczenia. Po Dybaczach-Czuryłach, Siedlec przechodził z rąk do rąk, jednak nigdy polscy monarchowie nie pozbyli się prawa własności do niego. W Siedlcu bardzo wcześnie bo już pod koniec XIV wieku, istniał królewski folwark, we wsi była również karczma (a w pewnym okresie nawet dwie), a przez pewien czas działał młyn na Rabie. Od XVI wieku do I rozbioru we wsi mieszkało kilku kmieci, od kilkunastu do ponad 20 zagrodników oraz spora liczba komorników, odrabiali oni pańszczyznę, płacili czynsze i oddawali daniny siedleckiemu folwarkowi. W wyniku pierwszego rozbioru Polski, Siedlec stał się częścią monarchii Habsburgów, dzieląc losy Galicji, aż do 1918 roku.Etnograficznie Siedlec zaliczamy do tzw. Regionu Nadrabia, opisanego w 1893r. przez Jana Świętka z Targowiska w publikacji „Lud Nadrabski”.Mieszkańcy Siedlca i Chełmu charakteryzują się zamiłowaniem do śpiewu, tańca i muzyki którą od pokoleń przekazują sobie z dziada na ojca i syna.Współcześnie wioskę nazwano Artystyczną Doliną, znaną z kultywowania rodzimej tradycji, kultury, tańca i muzyki. Znaleźć tu można wszystko co dla ucha i dla podniebienia miłe. Ludzie tu mieszkający chętni są do wszelkich zorganizowanych form działalności na rzecz miejscowej społeczności.W 1890r. założono Kółko Rolnicze które dało początek powołanej w 1912r. Straży Pożarnej i działającej przy niej od tego okresu Orkiestry Dętej, która przetrwała do lat 80. ubiegłego stulecia i dała początek zorganizowanego muzykowania.Zaraz po II wojnie światowej z inicjatywy i z funduszy miejscowych chłopów przystąpiono do budowy domu ludowego. Latem 1948r. nastąpiło uroczyste otwarcie Ludowego Domu Kultury, a w 1949r. rozpoczyna przy nim działalność Państwowe Ognisko Muzyczne, w którym pobiera naukę blisko 80 osób, działa Chór 4-głosowy „Kłos”, zespoły smyczkowe, akordeonistów oraz kino.
W tamtym okresie, Zofia i Ludwik Zacharowie, ówcześni miejscowi nauczyciele, dużo miejsca poświęcają folklorowi. Przy szkole podstawowej powstaje zespół regionalny, który na otwarcie Domu Ludowego pierwszy raz występuje na siedleckiej scenie. Ten historyczny moment latem 1948r. przyjęty został jako początek Zespołu Regionalnego Siedlecanie. Obecnie zespół działa przy Wiejskim Domu Kultury w Siedlcu pod patronatem Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Bochni.Zespół brał udział w wielu przeglądach i festiwalach o zasięgu regionalnymi ogólnopolskim zdobywając na nich nagrody, wyróżnienia i czołowe miejsca. Najważniejszym wydarzeniem w historii zespołu było spotkanie ze św. Janem Pawłem II, papieżem, dnia 8 sierpnia 2004 r. w Castel Gandolfo we Włoszech.Zespół występował we Francji, Niemczech, na Litwie, Białorusi, Słowacji, Ukrainie, Węgrzech, we Włoszech-Sardynii, Sycylii, Macedonii, Bułgarii, Turcji, w Czechach, Rumunii.Zlokalizowany w samym centrum Siedlca Dom Kultury pełni rolę najważniejszego obiektu, w którym spotykają się w celach kulturalnych, społecznych i obywatelskich mieszkańcy wsi i najbliższej okolicy. Oprócz prowadzonej w nim statutowej działalności GCKCziS w Bochni siedzibę mają tu: Zespół Pieśni i Tańca „Siedlecanie”, filia Gminnej Biblioteki Publicznej oraz niezależne organizacje społeczne: Koło Gospodyń Wiejskich, Stowarzyszenie Artystyczna Dolina Raby, Chór Adoramus i Klub Sportowy Górnik Siedlec.Od 1998r. organizowana jest przy Domu Kultury Biesiada Agroturystyczna podczas której odbywają się spotkania z kulturą ludową, artystami, twórcami ludowymi i regionalną kuchnią podczas konkursu na tradycyjne potrawy z tego terenu.W 1995 roku założono w Domu Kultury Izbę Regionalną, w której można oglądać zabytkowe przedmioty gospodarstwa domowego i narzędzia używane przez miejscowych,książki, stroje itp.Ważną instytucją w Siedlcu jest Zespół Szkół Gminnych w skład którego wchodzi: przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum. W ramach infrastruktury sportowej szkoły jest sala gimnastyczna, ogólnodostępny plac zabaw dla dzieci, zielona siłownia, boiska sportowe i kort tenisowy.Początki szkolnictwa na terenie Siedlca sięgają II połowy XIX w. Szkoła w Siedlcu jako niezależny budynek oddana była do użytku w 1902 roku i służyła jej do 1968r. Później mieściło się w niej przedszkole. W roku bieżącym, budynek ten będący w zasobach UG Bochnia został sprzedany. Aktualnie budynek w którym mieści się szkoła pochodzi z 1968r. Wzbogacony o przedszkole i salę gimnastyczną oddaną do użytku w 2010r. stał się ważnym nowoczesnym centrum edukacji. W całym Zespole jest obecnie 156 dzieci i młodzieży. 55 lat działalności w 2017 roku miało Koło Gospodyń Wiejskich w Siedlcu. Aktywnie uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych na terenie wioski oraz promuje kulturę ludowa, kuchnię regionalną na różnych konkursach, przeglądach. Potrawą która znana jest szerokim kręgom smakoszy okazała się „Kasza pęcak z kapustą”. Wpisana została w 2014r.na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 105 lat swojej działalności obchodziła w bieżącym roku Ochotnicza Straż Pożarna. Jej bogata tradycja świadczy o potrzebie bycia razem i służbie dla drugiego człowieka. Największym jak dotąd wyzwaniem dla strażaków ochotników była powódź z 2010 r., która zalała nie tylko Siedlec, ale i wiele terenów w gminie Bochnia. W roku bieżącym OSP w Siedlcu została włączona do Krajowego Systemu Ratownictwa. Jest to wielkie wyróżnienie ale i zobowiązanie sprostania niełatwym zadaniom. Około 35 lat nad Siedlcem górował szyb Kopalni Soli Siedlec – Moszczenica. Kopalnia jako przedsiębiorstwo państwowe, dawało zatrudnienie miejscowym i nadzieję na lepszą przyszłość . W 1967 rozpoczęto budowę kopalni, do ruchu oddano w 1989r. a już w 1991 postawiono w stan likwidacji. Z przyczyn ekonomicznych zamknięto i w 2010 zniknął szyb Siedlec. W pozostałych po kopalni budynkach znalazły miejsce nowe firmy, które dają zatrudnienie mieszkańcom Siedlca i okolic. Dawniej miejsca pracy dawało również Kółko Rolnicze które świadczyło usługi rolnikom. W Siedlcu była też mleczarnia ze zlewnią mleka. Jeszcze w okresie międzywojennym Siedlec za sprawą rodziny Rybków znany był na okolice ze szkółkarstwa drzew owocowych, a mieszkańcy mieli tu sezonowe zatrudnienie. Działalność ta przetrwała do dnia dzisiejszego.
W 1999 r. został wybudowany w Siedlcu „Hotel Lech” z 90 miejscami noclegowymi. Duże pastwisko, którego właścicielem jest Spółka Pastwiskowa, na którym kiedyś pasło się kilkadziesiąt krów, podzielone zostało częściowo na działki budowlane i zagospodarowane nowymi domami. Wydzielono też duże boisko sportowe dla Klubu Sportowego Górnik -Siedlec. Spółka przekazała również teren, na którym znajduje się obecnie piękny plac zabaw, zielona siłownia i boisko do siatkówki. Spółka Pastwiskowa z pozyskanych ze sprzedaży funduszy dofinansowała wiele inwestycji drogowych oraz wsparła działalność wielu instytucji działających na terenie Siedlca. Ośrodek Zdrowia w Siedlcu jest filią Samodzielnego Publicznego Gminnego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Bochni. Zabezpiecza opiekę medyczną dla mieszkańców Siedlca, Chełmu, Gierczyc i Książnic. Opieka medyczna świadczona jest przez lekarza ogólnego, pediatrę, stomatologa, fizjoterapeutów, pielęgniarki oraz asystentkę stomatologiczną. Ogółem w Ośrodku Zdrowia pracuje ośmioosobowa kadra medyczna. W Siedlcu mieszka i tworzy artysta rzeźbiarz Józef Kolarz. Można tu spotkać wielu ciekawych ludzi którzy zajmują się twórczością ludową, muzykują, piszą wiersze, kochają historię swojej małej ojczyzny. Właśnie takich możemy spotkać w Stowarzyszeniu Artystyczna Dolina Raby, z którego inicjatywy obchodzono uroczystość 650 lecie wsi Siedlec w 2017 roku.
D.Niemiec
